Wat is intuïtie?
Intuïtie, symbolisch ook het vuurteken in de dierenriem bij Ram, Leeuw, Boogschutter.
In de Big 5 persoonlijkheidstheorie is ze gelinkt aan “openness”.
In MBTI staat ze voor de letter N (Intuition) in de persoonlijkheidstypes: INTP, INTJ, INFP, INFJ, ENFP, ENFJ, ENTP, ENTJ waar Intuïtie de dominante functie is of de – al dan niet – ontwikkelde hulpfunctie. (zie ook noten onderaan voor verdieping, men hoeft niet vertrouwd te zijn met MBTI om dit artikel te begrijpen)
In het Jungiaanse model (en in het afgeleide MBTI model) heb je
Denken en Voelen als polariteiten Je kunt niet denken en voelen tegelijkertijd als richting van het bewustzijn. We spreken hier ook van voorkeuren, hoe je je oriënteert in en de wereld ordent. Om te denken moet je het waardeoordeel uitschakelen.
Intuïtie en Gewaarworden (Sensing) als polariteiten. Zo ook kun je niet gewaarworden (sensing) en Intuïtief waarnemen tegelijkertijd. Het is het één of het ander.
We hebben steeds één voorkeursfunctie ook wel de dominante (bewuste) functie genoemd, Dan is de andere polariteit de tegengestelde functie de zgn. inferieure functie of de onbewuste functie. We hebben dus beiden maar 1 is dominant en 1 is inferieur.
Als denken dominant is, is voelen inferieur. En omgekeerd.
Als intuïtie dominant is, is Sensing inferieur. En omgekeerd.
De Dominante functie heb je beter onder controle via de WIL. Je gebruikte het al van in je kindertijd. De inferieure functie overvalt je te pas en te onpas en is minder ontwikkeld. je krijg het niet onder controle met wilskracht. Het is wel je toegang tot het onderbewuste en daarom een bron van fascinaties en aantrekking. Je kunt het ook projecteren op de buitenwereld omdat je het bij jezelf ontkent, bijvoorbeeld omdat je opgroeit in een gezin waar gebruik van intuïtie niet werd aangemoedigd.`
Uiting van de inferieure functie: voorbeelden Intuïtieven (idealisten of rationalisten) hebben een volmaakt beeld in gedachte en zijn daardoor overgevoelig voor schoonheid, perfectiedrang. Deze komen niet voort uit ‘intuïtie’ maar uit het nog onderbewuste Sensing dat extreem gedrag vertoont.
Omgekeerd: Sensing let erg op details, zintuigelijke waarneming. Maar zo iemand kan plots gevoelig worden en onraad/ bedrog ruiken bij een zakenpartner. Dit is niet omdat ze zo goed waarnemen maar het is hun onderbewuste intuïtie die “spoken” ziet. En soms zitten ze er ook op natuurlijk. Er kan ook een fascinatie zijn voor waarzeggers, kaartleggers, new age …. wat onderbewust is fascineert …
Door de werking van de inferieure functie is het soms zeer moeilijk om iemands type te bepalen. Een MBTI test meet heel vaak verkeerd iemands type! Voelers kunnen bijv. een fascinatie hebben voor logica, theorieën en daar alles over lezen en aangezien onderwijs Denken aanmoedigt kan het zijn dat zij zichzelf als analytisch bekijken. Maar toch iets tekort komen …
Bij Denkers is het Inferieure VOELEN juist zo intens. Daarom kunnen DENKERS eventueel de indruk hebben dat VOELEN ontwikkeld is, maar toch is ze niet gedifferentieerd. Ze zitten gevangen in hun gevoel/Emoties. Als het Onderbewuste het overneemt worden ze emotioneel. Denkers kunnen bijv. kinderlijk sentimenteel worden of zeer gevoelig worden voor kritiek wanneer hun onderbewuste voelen doorslaat. Dominante voelers zijn meer gedifferentieerd in hun gevoelsfunctie en hebben daar minder last van. Ze kunnen het met de Wil besturen.
Uitleg: verschil Sensing en Intuition
Sensing of gewaarworden = waarnemen in het hier en nu, dit is de voorkeur van +/- 75% bevolking. Mensen met een voorkeursfunctie voor Gewaarworden nemen alles waar. Ze hebben alle details gezien. Dit zijn de types in bedrijven die de boel draaiende houden en zorgen voor het voorbestaan van een bedrijf. Geen systeemdenken: bij de feiten blijven. Voorkeur voor procedures, pragmatisch, down-to-earth organisaties, …
Dit zijn de Guardians, de bewakers van de status quo in de maatschappij en zij zitten op sleutelposten in het openbare leven en bedrijfsleven. Zij bewaken de standaarden. Anders zou de maatschappij chaos zijn dus wees dankbaar voor hen, je zou geen drinkwater of electriciteit hebben! Het systeem houdt zichzelf zo in stand op een natuurlijke manier, dit zijn geen complottheorieën. De maatschappij zit zo in elkaar. Hoeveel onrecht of irrationaliteit je ook ziet door het status quo-gedrag.
Intuition: Wat zou kunnen zijn? What if …? +/- 25% bevolking
Als je een routineleven hebt of tussen 4 muren leeft dan heb je intuïtie niet nodig. Maar als je morgen gedropt wordt in de jungle of het onbekende dan ga je je wel moeten afvragen wat er zich achter de boom of rots zou kunnen bevinden anders kun je niet overleven. Intuïtie is dus minder bezig met wat is (= gewaarworden) maar met wat zou kunnen zijn (tijd). En ook:
Waar komt het vandaan?
Waar gaat het naartoe?
Iemand die intuïtief waarneemt kijkt niet alleen naar en gebouw maar stelt zich ook voor wat er zich achter het gebouw zou kunnen bevinden. Je schouwt achter de uiterlijke verschijningsvorm (innerlijke waarneming van mogelijkheden). Daarom is de blik op onscherp. Als een intuïtief persoon in een onbekende stad loopt dan is hij /zij bezig met de opties : zou ik daar naar links of naar rechts gaan? Afwijken van het pad is normaal, niet eng, niet storend. Een Sensing persoon stoort zich wel aan die houding en wilt de vastgelegde route volgen. In teams komt het dan tot botsingen.
Intuïtieve personen zoeken zekerheid via deze manieren van oriënteren in de wereld:
Een extravert intuïtief persoon scant de mogelijkheden (divergent denken, verschillende perspectieven)
Een introvert intuïtief persoon neemt de grondpatronen waar (convergent denken, analogieën, metaforen, iets vatten in zijn geheel)
Noot: alle uitleg in dit artikel zou moeten genuanceerd worden met telkens de introverte en extraverte vorm van de verschillende functies maar het artikel zou te complex worden dus doe ik het in stukken. Lees ook eens de andere artikels.
In onderhandelen en verkopen zien intuïtieven de deep “common ground”, de blueprint, de diepe Why achter de oplossing of een samenwerking. Of ze kunnen verschillende perspectieven koppelen (helicopterview). Dit is een rationele – intuïtieve vorm van empathie (ik weet niet hoe ik het moet benoemen?).
De hulpfuncties denken of voelen zorgen voor orde in de chaos indien zijn ontwikkeld zijn. (zie noot onderaan)
Gedragsindicatoren van dominante intuïtie
praten tegen jezelf, luidop brainstormen
zelf zaken uitproberen vooraleer het te geloven
niet oordelend (open voor diversiteit, vrienden in alle milieu’s of met diverse achtergronden)
verdraagzaam naar mensen omdat je de dieperliggende motivaties begrijpt
twijfelen met beslissingen (je ziet steeds de diverse mogelijkheden): daarom heb je de hulpfuncties Denken of Voelen nodig die bij Intuïtieve personen zich op latere leeftijd ontwikkelen.
gevoelig voor lawaai (inferieure functie Sensing)
geen grenzen stellen aan lichaam
onhandig communiceren als de hulpfuncties Feeling/Thinking niet ontwikkeld zijn
dagdromen, veel fantasie ==> indien te ver doorgedreven: je wilt de realiteit aanpassen aan een ideaalvisie (rebel, revolutionair) of je legt je er bij neer (desillusie, ‘niemand begrijpt mij’)
==> het kunnen daarom goede ambassadeurs zijn voor een merk, Public relations. Ze zijn dus eerder intrinsiek gemotiveerd! Ze moeten achter hun organisatie en product staan. Dit kan botsen met meer de Sensoring-beloningssytemen van commissies en bonussen.
Ze zijn het kind dat ziet dat de keizer geen kleren aan heeft (sensitieve intuïtieven kunnen als kind het gevoel hebben een alien te zijn) – https://nl.wikipedia.org/wiki/De_nieuwe_kleren_van_de_keizer
Darwin Evolutionair en Darwinistisch kunnen intuïtieven nooit in de meerderheid zijn. De maatschappij zou chaotisch zijn. We zouden geen internet-standaard hebben. Zoals je dit nu ook ziet bij de vele Cryptomunten en in de startup-wereld. Toch zijn intuïtieven vanuit evolutionair standpunt noodzakelijk, ook in bedrijven: zij kunnen nieuwe klanten binnenhalen of voor verandering zorgen. Intuïtie was belangrijk in de Hunting-maatschappij en werd naar de achtergrond verdrongen in de Farmer-maatschappij met nadruk op hiërarchie, status en minder op openheid. Deze selectiemechanismes vinden we ook terug in de traditionele HR practises waardoor farmerculturen zichzelf in stand houden. Dit gebeurt onbewust. Systemen houden zichzelf in stand. Wetenschap is vaak intuïtief, en ook een rechter of een ondernemer gebruikt intuïtie. Een arts die een ziekte moeten onderzoeken waarvan de symptomen niet direct duidelijk zijn moet zijn intuïtie gebruiken. Heel wat diagnosen hebben hun oorsprong in intuïtie. Een rechter moet wel eens beslissing nemen op basis van onbekende omstandigheden waar geen gevestigde maatstaven of begrippen voor gelden: dus heb je je intuïtieve vermogens nodig. Intuïtie is een natuurlijke functie en een soort waarneming die niet via de zintuigen verloopt maar via het onderbewuste … we weten niet hoe het in elkaar zit maar het bestaat wel … (zie vorig artikel) Taal kan voor verwarring zorgen: in het engels/frans worden feeling en intuition vaak door elkaar gebruikt maar heeft in deze tekst een andere betekenis. in het Frans heb je dan weer sensation (gewaarworden) en sentiment (gevoel). Nu kan iemand zeggen: je past toch beiden intuïtie en sensing toe. Ja dat klopt maar 1 functie is dominant. Als bijvoorbeeld Intuïtie dominant is dan is gewaarworden inferieur, en nog onderbewust. Het gedraagt zich dan ook onderbewust: d.w.z. in extremen, kinderlijk, archaïsch. Zo kan een intuïtief iemand die niet op details let toch de kuisziekte hebben of overdreven met geld bezig zijn. Vaak is dit tijdelijk of onder stress, bijv. als men op vakantie gaat en met te volle koffers vertrekt omdat men bang is om iets te vergeten. Intuïtie dominant en Gewaarworden inferieur: hoe uit zich dat? Intuïtieven zien vaak de feiten niet. Ze hebben hun hoofd in de wolken. De blik op oneindig. Daarom denken ze in mogelijkheden. Dit zijn vaak de entrepreneurs en veel salesmensen. Hun rapporten zijn onbetrouwbaar, de feiten zijn niet juist voorgesteld ondanks dat de onderliggende ideeën wel juist zijn. Anderzijds kunnen het goede trendwatchers zijn, gevoelig zijn voor bewegingen in de collectieve psyche en als coaches of managers zien ze de mogelijkheden in ieder individu. Dit betekent niet dat ze niet kunnen functioneren in bijv. grote organisaties maar ze zullen zich dan overgeven aan de collectieve wijsheid in de vorm van bestaande procedures, of vaste routines inbouwen in hun leven (bijv. op regelmatige tijdstippen gaan sporten). Om deze manier kunnen ze meer gebalanceerd omgaan met de inferieure functie. Dus het is geen zwart / wit denken dat we willen toepassen. We willen enkel onderzoeken hoe deze persoonlijkheid zich uit en wat het betekent. Een intuïtive kan rebels worden (zich verzetten tegen het systeem) of het systeem van binnenuit veranderen. Telkens iets verandert aan een systeem zijn intuitives erbij betrokken. Je kunt dit in elke organisatie of samenwerkingsverband gadeslaan. Dit zijn de mensen waar veranderingsdeskundigen naar op zoek gaan als ze change agents zoeken bij veranderingstrajecten. Of ze worden geëlimineerd door het systeem … Vaak zijn zijn ze onmatig en luisteren niet naar het lichaam (overeten, niet voldoende rust nemen), experimenteren met drugs, alcohol en andere verslavingen. Wanneer ze worden overvallen door Inferieur Gewaarworden krijgen ze dan weer die negatieve gewaarwordingen: fixeren op een storend geluid (geluidsgevoelig), hypochondrie, angsten dat er iets verkeerd is met hun lichaam of slaan de andere kant op en beginnen met spartaanse kuren, zware diëten … De inferieure functie is steeds extreem, zwart/wit, niet genuanceerd, zo kun je het herkennen. Tot slot vind je hieronder wat noten die een en ander nuanceren of verduidelijken. Noot: Als je in bovenstaande herkent maar toch wilt nuanceren omdat je bijv. als intuïtief wel gestructureerd bent dan komt dit omdat tussen de dominante en inferieure functies de 2 overige functies (Denken en Voelen) zich als “hulpfuncties” bevinden. Dus als Intuïtie dominant is dan zijn Denken en Voelen de hulpfuncties die je al dan niet hebt ontwikkeld. Indien niet ontwikkeld vertonen ze ook de kenmerken van de inferieure functie. Maar je kunt ze wel ontwikkelen. Daarom zijn er ondanks de 16 persoonlijkheidstypes in MBTI zoveel verschillen tussen mensen van het zelfde type. Het is dus echt een oriëntatie. Het zegt nets over hoe iemand zich gedraagt. Het is wel heel nuttig om jezelf te begrijpen en te ontwikkelen. Vandaar de populariteit van MBTI. Helaas is de test onbetrouwbaar. Je moet op eigen houtje je profiel bepalen door goed vertrouwd te worden met de betekenissen. Dit vraagt tijd. Noot: Als Denken of Voelen dominant zijn dan zijn intuïtie en gewaarworden de hulpfuncties die al dan niet ontwikkeld zijn. Volgens Jung en zijn volgelingen zijn de hulpfuncties volledig te ontwikkelen. De inferieure functie kan niet ontwikkeld worden. Deze boeiende materie (voor wie het interesseert) is interessant om in te verdiepen omdat ze – voor mij althans – de enigste verklaring vormt voor het aan de oppervlakte tegenstrijdig gedrag bij mensen. Noot: in het DISC model komt intuition niet aan bod tenzij bij de GELE extraverte persoonlijkheid. Echter je hebt ook introverte en extroverte intuïtieven bij blauwe, groene en rode kleuren/persoonlijkheden. DISC meet namelijk enkel extern gedrag en is in die zin oppervlakkig/beperkt nuttig. Meer een instrument voor thinking types die een logica zoeken in de wereld van emoties. Feeling-mensen en intuitives hebben daar niet zoveel aan, zij zien meer de nuances en grijstinten in menselijk gedrag. Noot: Jung had nooit de bedoeling mensen in vakjes te stoppen. En vond dit onzin. MBTI bijvoorbeeld past niet in het zuivere Jungiaanse denken. Hij had wel deze inzichten in persoonlijkheidstypes nodig om het gedrag van iemand te verklaren of om mensen te helpen. Hij baseerde zich op heel veel empirisch materiaal en had manieren nodig om hier orde in te scheppen. Als je intuïtief bent (en Jung was intuïtief) dan schakel je je oordeel eerst uit. Het nadeel van deze open houding is dat Jung zijn theorie steeds verder bleef uitwerken. Jungs werken omvat 13.000 pagina”s dus begin er maar aan … ik geraak er niet door 😉 Volgens een van zijn leerlingen Marie – Louise Von Franz is de Jungiaanse typenleer ‘ … de enigste manier om te voorkomen dat je andere mensen compleet verkeerd verstaat. Het is een sleutel, althans theoretisch, voor enig begrip van een persoon wiens spontane reacties een compleet raadsel zijn dat je compleet zou misverstaan als je spontaan zou reageren … ‘ (Psychologische Typen, Jung, p. 19, inleiding) Jung was zelfs voorstander van andere en nieuwe persoonlijkheidstheorieën om meer inzicht te krijgen in de psyche. Daarvoor moet je een intuitive zijn als je deze openheid van geest hebt. Dus bovenstaande is eigenlijk een concept met ook beperkingen. Voor mij is dit de meest diepgaande benadering en ook alleen maar introspectief te begrijpen. Je kunt het vanuit de eigen ervaring begrijpen en daarom is het reëel. Alle pogingen om de theorie te objectiveren vertonen tekorten (eenzijdige visies) of blijven oppervlakkig.
Verkopen van Transformaties Voor mijn Engelse opdrachtgever maakte ik een instructievideo (7 min). Het verschil tussen het verkopen van een oplossing en het verkopen van een transformatie. Nuttig als klanten weinig verschil zien tussen leveranciers. Dan ga je het gesprek op een ander niveau brengen. Ik geef hiervan 3 voorbeelden . Tot slot krijg je een oefening die je met jezelf en met een collega kunt doen. Probeer het eens. De video is in Engelse spreektaal zonder ingewikkeld te doen. Zoek je verdieping: maak een belafspraak en op basis van een aantal vragen co-creëren we met jou een scenario voor transformational selling. Dan breng je het direct in de praktijk. Ook als je met 20 concurrenten zit: dan juist kun je het verschil maken. Je ontstijgt de productverkoop. Het kan ook een goede “stretching” zijn om je salesverhaal op een ander besluitvormingsniveau te brengen.
Wil je meer uitleg hoe je dit kunt toepassen? Vraag vrijblijvend, kosteloos, een Zoomgesprek aan. Meer inlichtingen? Contacteer René Knecht (+32 497 48 38 52) of Vera de Rave (+31 6 38 32 93 33) Over: Vera de Rave en René Knecht. ConceptLeads en Differentiation Selling bundelen de krachten. Vera de Rave van ConceptLeads is al 25 jaar gespecialiseerd in leadgeneratie-strategieën voor IT-bedrijven en René Knecht van Differentiation Selling is al jaren een sales mentor met een eigen kijk op sales. Wij zijn beiden van mening dat om in gesprek te komen met leads en het proces om van leads klanten te maken een integrale aanpak nodig is tussen marketing en sales. De samenwerking tussen Vera en René is daarom een logisch gevolg. Veel succes, grts, Vera en Rene
Copyright © 2010-2020, René Knecht
Differentiation Selling is Registered in US Patent and Trademark Office. Differentiation Selling is Registered in The Benelux Office for Intellectual Property (BOIP)
Comments